Total visitas a la página

jueves, 31 de mayo de 2007

Toponimia de Val do Dubra

DUBRA

Suevo = corriente de auga, augas, río
Eslavo = (dubr) bosque, roble
Irlandés = dobur
Galés = Dwfr= auga, Du = escuro>irlandés moderno: Dubra = escuridade
Galo =verno-dubrón = auga
Córnico = dour

Todas estas raíces ten un significado de auga, húmedo, río, bosque,sombra...

Correspondente con outros nomes de río coma : Dobra(Asturias), Douvre(Francia), Dover(Inglaterra), Tauber(Alemaña) e posiblemente con Doiro e Douro

Arabexo

Íbero = (Ara) lugar alto, chan e frío
Celta-precelta= Ara+ég+ium

Albagueira: Indoeuropeo:(alp-alb) = altura, monte
O Burgo: aldea ou poboación moi pequena, dependente de outra principal. Xermano-gótico burg = vila, lugar
O Campo do Río: terreo extenso fóra do poboado de sembrados, árbores e outros cultivos, xunto ó río
A Cancela: límite, barreira natural ou artificial
O Casal: casa ou casas cas súas terras
Os Caseiros: Terras onde viven e traballan os caseiros
Castrillón: O seu nome ven de que houbo un castro(Verhttp://castrosdevaldodubra-patimho.blogspot.com/)
As Cerdeiras: lugar onde había cereixeiras
A Fonte: unha fonte
A Igrexa: onde está a igrexa
O Monte: elevación do terreo normalmente con vexetación espontánea
O Outeiro: pequena elevación de terreo illada e pouca extensión
Outrocanto: (posible) sitio con pedra en ángulo?
O Pino: lat.: pinus = pino
Rebordelos: de ¿robur?: carballo, duro. De ¿burdus?: borde, que está máis alá, fora
O Vilar: lugar pertencente a unha vila rústica


Bembibre

i.e. = P(B)aemeiobrix(briga)=
P(B)ae=río,
meio=entre,
brix(briga)=fortaleza, lugar en alto; =
fortaleza(lugar en alto) entre ríos

Arcai: i.e.= arc/ark = peña, pedra
Bembibre: indoeuropeo: baemeiobrix
O Campo da Feira: campo onde se celebra a feira
O Casal: casa ou casas cas súas terras
A Corredoira: depresión profunda producida polo paso dos carros e a auga, corgo
A Graciosa: (posible) lugar que foi producto de doazón?
O Pazo: “casa señorial”. Palatium: palacio, pazo
Socortes: ¿baixo das cortes(lugar cerado e cuberto prós animáis)? Lat.: sub.: debaixo de
A Taboada: anaco pequeño de terreo preparado para plantar hortalizas. Tabula: tabla co sentido de medida que pode variar de dimensións (Unha tabla de terreo = unha porción de terreo)
A Brea: Vereda, brea, etc. = camiño (vías romanas)
Lugar-Luar: seguramente o topónimo sexa lugar que por oclusión na língua falada vai perdendo o g


Buxán

Germánico: Busji: (Comandante?)
Antropotopónimo procedente do xenitivo do nome persoal Bus(s)ianus(xentilicio), que xa funcionaba coma cognome na época latina.

As Cañotas: parte do tronco(talo) da planta que queda unido á raiz despois de cortalo. Lugar de moitos canotos
Carral: lugar de carros, lugar de tránsito de carros
Casais: casas rurales con varias dependencias, casales
A Coruña: Celta-precelta: cor = pedra
Clunia = Pradera? Latín = Corus(vento que ven do noroeste
)
A Coruña ou A Cruña foi mencionada como Cruinne en gaélico irlandés por Geoffrey Keating na súa obra Foras Feasa ar Éireann, tamén coñecida como A Historia de Irlanda. Este sería o lugar de partida de Ith, un dos fillos de Breogán, cara a Irlanda, para despois conquistala.
Cruinne: redondo, redondez, circular
O Cruce: lugar nunha encrucillada de camiños
A Igrexa: onde está a igrexa
Montemaior: monte máis grande, maior(mons-tis e maior-rus)
Padrón: (posible) pedrón: pedrafita, menhir. ¿Columna de pedra, miliario. Petru: (celta = 4), o-no = Petruno, petruono = cuadra, cuadrícula, cuartón ou cuarteto de camiños
Quintán: (posible) terreo chairo que rodea unha igresia e que antigamente se empregaba coma cemiterio. Tamén se pode referir a unha quinta parte de un terreo...
As Quintáns: (posible) terreos chairos que rodean unha igresia e que antigamente se empregaban coma cemiterio. Tamén se pode referir a unha quinta parte de un terreo...
Reboredo de Abaixo: lat. Roburetum= robustecido, afirmado, consolidado. De ¿robur?: carballo, duro. De ¿burdus?: borde, que está máis alá, fora
Reboredo de Arriba: lat. Roburetum= robustecido, afirmado, consolidado. De ¿robur?: carballo, duro. De ¿burdus?: borde, que está máis alá, fora
Reboredo do Medio: lat. Roburetum= robustecido, afirmado, consolidado. De ¿robur?: carballo, duro. De ¿burdus?: borde, que está máis alá, fora  / Cornes = Precéltico= Corn/Carn = pedra, duro
Vilar: lugar pertencente a unha vila rústica


Coucieiro

Lugar de paso de camiño antiguo polo que moita da súa toponimia teña nomes relativos(O porto, Portomedal...)

Gontar: Germánico: gund = ejército, guerreiro, batalla. Guntharius = guerreiro. Posesivo: de guntharius
Gondiarii, de Gondiarius(gunth+hari)= lucha, luchador
. Segunda parte xermánica -ar procedente de harjis = ejército
A Igrexa: onde está a igrexa
Lal: ?
Maxais: ?
O Porto: paso, lugar de paso
Portomedal: Lat. Meta: montón ou columna cónica = paso do alto.
Vilalba: i.e.= alb/alp = altura, monte e lat.: villare: pequeño núcleo poboado. No século XIV (un de 1389) hai documentos que o citan como Vila Alban. (Per gallego. -A.U.S.- Letra C, bienes. http://www.realacademiagalega.org/imaxin-boletins-web/paxinas.do;jsessionid=BD3A7A2E22CF3CF759647E503BD2538D?id=2946&d-447263-p=7
Vilar: lugar pertencente a unha vila rústica

Cabanas: aínda  que se supoñía que derivaba do termo latino capanna (de capêre: caber) co significado de cabaña, cada vez máis lingüístas a fan derivar do celta, véxase a palabra do gaélico irlandés cabhán co significado de valgada, outeiro pequeno

Erviñou

Er: paleoeuropeo: raíz hidronímica *ER-, "moverse, fluir": río francés Aron, afl. del Loira.


Abelenda: terreo extenso sen cultivar
San Cristovo: Santo camiñeiro


Niveiro

¿de neve, branco?




A Algaria: ¿lugar ruidoso? (algaria é un rabisaco, xeneta, e a substancia de forte cheiro que desprende, pero creo que non é o caso)
O Barral: lugar donde hai moito barro, barreira
Campana Arriba: ¿campá arriba?
A Igrexa: onde está a igrexa
Nariño: Nariño: nar = i.e. = fluir agua
Niveiro do Medio: ¿de neve, branco?
A Pedregosa: cheo de pedras
A Rocha: rocha grande, penedo
O Seixal: terreo abundante en seixos
A Torre Branca: ¿rocha branca?


Paramos

pre indo-europeo = muy visible, terreno desabrigado

Carballosa: lugar de carballos
A Cavada: Anaco de monte ou terreo sen cultivar que se cava para convertelo en labradío
Paramos: pre indo-europeo = muy visible, terreno desabrigado
O Pombal: lugar onde se crían ou viven as pombas, do lat.: palumbariu
Quintáns: (posible) terreos chairos que rodean unha igresia e que antigamente se empregaban coma cemiterio. Tamén se pode referir a unha quinta parte de un terreo...

Portomeiro

¿paso grande, paso abrigado?


Cerradelo: ¿lugar cerrado? ¿cerca?
Portomeiro: ¿paso grande, paso abrigado?
Vilardoa: ¿vilar de Oa?


Portomouro

Porto mauri= Porto dos antigos

Cernadas: lat.: (terras) cineratas= icineradas, queimadas
Novais: terras que se cultivan de novo ou por primeira vez.
Portomouro de Abaixo(Entrepontes): = ad duos pontes(a do Dubra e a do Tambre) . Porto dos antigos
Portomouro de Arriba: Porto dos antigos
Xermán: ¿xentilicio de Germán?

Rial

Rial: Rivus-ribulus: regato


Arnexo: arn(celta, precelta)= cauce excavado por corrente de auga
Buiro: da voz céltica bod= auga, charca, fonte; e o latín ariu, = abundancia de auga doce. Ou tamén(Boiro) do xermánico-suevo burio, borio= recinto balado ou pechado
Xermánico: Boiro = aldea.
O Campo de Carlexo: i.e.: car = pedra .
O Campo dos Cochos: pois éso
Carlexo: i.e.: car = pedra
O Carral: lugar de carros, lugar de tránsito de carros
O Castro: esta poboación está sobre un castro. Véxase: http://castrosdevaldodubra-patimho.blogspot.com/
Costenla: ¿que está nunha costa, pendente?
O Foxo: alude ós antigos foxos para caza do lobo.
Loureiro: seguramente houbo un(s) loureiro(s) no lugar
Malvares: ? Quizais de Malvar? ¿Sitio Poblado de malvas? ¿Corromper, viciar?

Picoto: celta beccus<bico<pico: pico alto
Pousada: lat.: pausata = lugar onde se fai alto para descansar, normalmente en lugares elevados, como é o caso
O Rieiro: lugar de paso de augas dun río ou manancial(rielo: regato)
Santo Estevo: estevo significa: "coronado".
Este santo chámase "protomártir", porque tivo o honor de ser o primeiro mártir que derramóu o seu sangue por proclamar a súa fe en Cristo.
Soutiño: Souto pequeno, normalmente de castiñeiros. Rodís= Germánico: hroth= Roderichi, de Rodericus(Rod+ric)= fama, renombre
O Viso: lugar dende o que se ve moito terreo


San Román

Latín:
-sub romanum = xunto ó romano
-sub remaneum = xunto á parada, habitación, descanso
San Román = soldado que se convertíu
San Román = santo sin cara
San Román = comodín para resolver cristianizacións difíciles
A maioría dos San Román están en pequenos montes preto de encrucilladas e vías romanas

A Carreira: lugar de camiños para carros
Cebei: ?
Estebande: afiliación xermánica : “sindi” xenitivo de sindus, e este do gótico sinths, = camiño, expedición militar. Estebo: nome de persoa, que nos fala dun posesor da terra no lugar
Insua: do lat. Insula “terra rodeada de auga”, refírese ás veces, máis ca unha illa propiamente dita, a porcións de terreo configuradas polas encostas ou ribeiras de arroios ou mínimas correntes fluviais.(Fernando Cabeza Quiles: Os nomes da terra. de. Toxosoutos. Páx.: 207)
A Lesta: ¿ventos do leste? 
              Lesta é unha herba que ten unha espiga coma a do trigo. Uns a fan derivar de "herba-aresta" e outros de "herba-balesta" (pola súa espiga en forma de dardo)
Novexilde: Antropónimo xermánico rematado en -hildi o -gildi. Leubegeldi, xenitivo de Leovegildus < PG *Leubegeldaz. → Novegeldi, Novegildus, Novexilde
San Roman: Latín:
-sub romanum = xunto ó romano
-sub remaneum = xunto á parada, habitación, descanso
San Román = soldado que se convertíu
San Román = santo sin cara
San Román = comodín para resolver cristianizacións difíciles
A maioría dos San Román están en pequenos montes preto de encrucilladas e vías romanas
Vilar: lugar pertencente a unha vila rústica
Xermil: Suevo: acabados en mil = célebre, famoso

Vilariño

Pequeño lugar pertencente a unha vila rústica

Cornes: Precéltico= Corn/Carn = pedra, duro
A Igrexa: onde está a igrexa
A Picaraña: orónimo, que fai referencia á forma de pico ou prominencia, dun montículo que se levanta na localidade; pico do celta beccus: puntiagudo
Vilariño: Pequeño lugar pertencente a unha vila rústica



BIBLIOGRAFÍA CONSULTADA:
-Fernando Cabeza Quiles: Os nomes da terra. Ed. toxosoutos
-Celtiberia.net

3 comentarios:

Anónimo dijo...

quiero decirte que relacionado con ARABEXO,
ARA es monte alto y por extension se dedicaba a los montes que se tenian por costumbre y condiciones como sagrados.
BE se decia de lugares ganaderos en los que vivian y criaban los pastores su ganado habitualmente.
XO es la forma antigua del ño y del jo actual que significa viejo o joven segun sea sufijo o prefijo.
-
En lo que se refiere a ilurcis es un toponimo que habla de la ciudad (cis).,del rio alhama (il,illo).,en su encuentro con el ebro (uri)., esta en las eras de San Martin de alfaro, justo al lado de donde el "curro" tenia sus patos estaba una cueva que en tiempos era por la que se surtian de agua en tiempos de sitio o amenazas el cerro fortificado que sostenis la antigua ilurcis esta delimitado entre el matadero el camino que baja a los corrales, los mismos corrales y el rio alhama mismo,como todo el mundo sabe y es una pena que se hayan destrozado desde siempre, definian una poblacion en origen Celta posteriormente con aceptaciones de vascones e iberos hasta su romanizacion, los nombres de lugares conocidos no eran en exclusividad de un solo lugar sino de varios poblados con una defensa en comun, unos valles o una comarca con gentes e intereses comunes entre si. encantado de conocer esta pajina y ser de utilidad.montero_45@hotmail.com

Unknown dijo...

Muchas gracias por el comentario.
Saúdos

Anónimo dijo...

Hola soy argentino y llevo el apellido Arnejo. Por lo que vi pienso que esta relacionado con la población llamada Arnexo.no hay forma de averiguar si queda algún familiar o alguien que pueda dar información sobre el origen de esta familia. E-Mail: angelarnejo@hotmail.com